Pierwsze filmy młodych i utalentowanym twórców_czyń pozwalają im z sukcesem wejść do magicznego świata kina. Aby wspierać rodzące się talenty podczas Millennium Docs Against Gravity zostanie przyznana po raz kolejny Nagroda za Najlepszy Debiut. Zwycięski film wybierze międzypokoleniowe Jury, składające się zarówno z reprezentacji nastolatków_ek, jak i z osób w wieku 55+. W tym roku o tytuł powalczy aż 11 filmów z całego świata!
Nowością w programie festiwalu jest także tegoroczna sekcja Amerykańskie kontrasty, pokazująca, co się stało z mitem amerykańskiego snu w ostatnich latach. Jakie filmy znajdą się w nowej sekcji?
Świeże spojrzenia w Konkursie Debiutów
Tegoroczne debiuty są zarówno obrazami konkretnych, często zaskakujących miejsc, jak i intymnym spojrzeniem na życie wyjątkowych bohaterów_ek. Opowiadają historie zjawisk, które mają wpływ na obraz świata oraz relacjonują wydarzenia odciskające swoje piętno na losie jednostek. Wszystkie są przenikliwymi spojrzeniami nowego pokolenia filmowców_czyń na kino dokumentalne, jego język oraz tematykę.
Kadr z filmu „Szukając swojego miejsca”
O zmianie miejsca i układaniu życia na nowo opowiada Lidija Zelovic w filmie „Szukając swojego miejsca” (Home Game). Jest to zabawny, konfrontacyjny i szczery film odzwierciedlające życie reżyserki z Sarajewa na emigracji w Niderlandach. Maria Tomanová, bohaterka filmu „Kadry moich światów” (World Between Us), reż Maria Dvořáková), także wyjechała z kraju w poszukiwaniu lepszego życia. Z czeskiego Mikulova trafiła do USA jako au pair, a dziś robi sesje zdjęciowe dla wielu słynnych modowych marek i magazynów.
Kadr z filmu „My Sunnyside”
W konkursowej stawce znalazły się także poruszające opowieści o przemianie. „My Sunnyside” Matyldy Kawki to pełna ciepła opowieść o relacji i wspólnej tranzycji Jo, trans mężczyzny, i miłości jego życia Allie, trans kobiety. W filmie „Trans Memoria” reżyserka i szwedzka artystka Victoria Verseau pokazuje, co znaczy być transpłciową kobietą, dokumentując emocje oraz obraz operacji korekty płci ze swojej perspektywy.
Debiutujący twórcy i twórczynie zabiorą nas także w podróż po różnych zakątkach świata. „Rok w winnicy” (Hills of Wrath) Leò Boudeta pokazuje rok pracy w winnicy nad Renem.
Piękno otaczającej ją przyrody o każdej porze roku jest porażające i idzie w parze z rodzinną atmosferą tego miejsca. W niecodzienny sposób żyją osoby pokazane w filmie „Wybrańcy świtu” (Abode of Dawn). Na początku lat 90. Wissarion, który jest byłym policjantem drogówki, założył w głębokiej tajdze utopijną religijną społeczność. Reżyserka filmu Kristiny Schtubert przebywała z tą rosyjską sektą przez 10 lat. Jak toczy się w niej życie?
Kadr z filmu „Rok w winnicy”
Dwa miejsca ogarnięte konfliktami przedstawiają filmy „Pieśni płonącej ziemi” (Songs of Slow Burning Earth), reż. Olha Zhurba oraz „Podpisano, Hawa” (Writing Hawa), reż. Najiba Noori). Pierwszy to audiowizualny dziennik kręcony przez dwa lata w różnych odległościach od linii frontu, który pokazuje zanurzenie Ukrainy w otchłani wojny totalnej. Drugi jest osobistą historią Najiba Noori, która przez pięć lat portretowała swoją matkę Hawę oraz nastoletnią siostrzenicę Zahrę, pokazując, jak talibowie zniszczyli żmudnie wypracowaną poprawę pozycji kobiet w Afganistanie.
Kadr z filmu „A w niej pragnienie”
Pozostałe trzy filmy w Konkursie Debiutów to historie intymne, pokazujące dorastanie w trudnych warunkach. „A w niej pragnienie” (A Want In Her), reż. Myrid Carten balansuje na granicy czarnego humoru i filmu społecznego w stylu Kena Loacha. Opowiada o niezwykłej relacji matki walczącej z alkoholizmem i jej córki. „Mimo wszystko kocham Cię” (Flophouse America) Monici Strømdahl również dotyka problemu dysfunkcyjnej rodziny. Mikal (12) urodził się i wychował w hotelowym pokoju, który dzieli z rodzicami, zmagającymi się z uzależnieniem od alkoholu. Największym marzeniem Mikala jest, aby mama i tata przestali pić. Ale co jest potrzebne, aby ktoś naprawdę się zmienił? O zmianę świata wokół walczą także bohaterki „Sisterqueens” Clary Stelli Huneke. Mają od 9 do 12 lat i mieszkają w Berlinie. Stawiają pierwsze kroki w hip-hopie. Z humorem zadają pytanie, co to znaczy być dziś sobą?
USA bez filtra w sekcji Amerykańskie kontrasty
W nowej sekcji znajdziemy historie, które pokazują przemiany społeczeństwa w Stanach Zjednoczonych na przestrzeni ostatnich dekad. Sprawy społeczne i polityczne przeplatają się tu z opowieściami o konkretnych ludziach i ich indywidualnych wyborach. Dwa tytuły z wymienionych wyżej debiutów „My Sunnyside” i „Mimo wszystko kocham Cię” znajdą się w sekcji. Jakie inne produkcje będzie można zobaczyć w jej ramach?
Patronem sekcji jest Tygodnik Polityka!
Kadry z filmu „Social Studies”
W tym roku po raz pierwszy program MDAG wzbogacą seriale dokumentalne. Jednym z nich jest „Social Studies”, reż. Lauren Greenfield, który pokazuje, jak wygląda życie pokolenie Z w szkole średniej w Los Angeles. Wciągający i zmuszający do refleksji serial zatrzymuje w czasie pewien okres życia młodych ludzi i daje im możliwość przemówienia własnym głosem.
Głośno i wyraźnie przemawiają również bohaterowie_ki z filmu „Słowo daję” (Speak.), reż. Jennifer Tiexiera, Guy Mossman, w którym śledzimy losy pięciu uczestników jednego z największych konkursów wystąpień publicznych. Film ukazuje kulisy tego prestiżowego turnieju, w którym rywalizowali kiedyś Oprah Winfrey czy Brad Pit.
Kadr z filmu „Uwolnić Leonarda Peltiera”
W sekcji znajdą się też filmy, w których bohaterowie_ki zderzają się z amerykańskim systemem instytucjonalnym. W filmie „Uwolnić Leonarda Peltiera” (Free Leonard Peltier), reż. David France, Jesse Short Bull poznajemy historię tytułowego bohatera, który został wciągnięty w wojnę między aktywistami na rzecz rdzennej ludności a rządem USA. Przypadek Leonarda jest uznawany za jedną z najbardziej znanych i zdyskredytowanych spraw sądowych w historii Stanów Zjednoczonych. Bohater trafił do więzienia za nie popełnione morderstwo, ostatecznie odzyskał wolność, jednak nigdy nie został ułaskawiony.
Wadliwość systemu karnego została również przedstawiona w filmie „Baby Doe”, reż. Jessica Earnshaw. Gail Ritchey 30 lat temu porzuciła noworodka w lesie zaraz po porodzie. Obecnie jest matką trójki dzieci, ale jej spokojne życie na przedmieściach zostaje zburzone, gdy dowody DNA łączą ją z tak zwanym „Dzieckiem Geauga”. Zostaje aresztowana za morderstwo pomimo deklaracji, że noworodek urodził się martwy. Co się wtedy wydarzyło i dlaczego do tego doszło?
Niedoskonałe oblicze systemu szkolnictwa możemy zobaczyć w filmie „Amerykańska pastorałka” (An American Pastoral), reż. Auberi Edler, gdzie zbliżające się wybory wywołują dyskusje wokół programu nauczania w szkołach publicznych. Fundamentalistyczni kandydaci wprowadzają atmosfera białej supremacji, spisku i chrześcijańskiego nacjonalizmu. Demokraci słusznie obawiają się, że doprowadzi to do wprowadzenia teokratycznej wizji szkół. Jaką decyzje podejmą wyborcy?
Kadr z filmu „Amerykańska pastorałka”
Film „Drapieżnicy" (Predators), reż. David Osit dotyka wątpliwej prawnie i moralnie metodzie łapania „na przynętę” potencjalnych pedofili i upublicznianie ich wizerunku. Pokazuje brak przemyślenia konsekwencji popularnego programu telewizyjnego z lat 2004-2007 „Złapać drapieżnika”. Dlaczego lubimy oglądać tego typu programy i czy jesteśmy współwinni, konsumując programy, które żerują na upokorzeniu i napawaniu się cudzym bólem?
Tegoroczna edycja festiwalu odbędzie się w siedmiu miastach (Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Bydgoszczy i Łodzi) w dniach 9–19 maja 2025 roku, a następnie w wersji online od 20 maja do 2 czerwca na mdag.pl!
