Bądź zmianą, którą chcesz zobaczyć w świecie
„Bądź zmianą, którą chcesz zobaczyć w świecie" - słowa Mahatmy Ghandiego mogłyby być życiowym mottem bohaterek filmów prezentowanych podczas 22. edycji festiwalu Millennium Docs Against Gravity w sekcji Kobiety zmieniają świat. Każda z nich - od rapujących nastolatek, przez odważne żołnierki po wybitne naukowczynie – sprawiają, że świat staje się lepszym miejscem. Zobacz, jak kobiety zmieniają rzeczywistość.
Wojna nie ma w sobie nic z kobiety?
Alisa Kovalenko, którą widownia MDAG z pewnością pamięta z prezentowanego podczas 20. edycji festiwalu „Nie znikniemy", tym razem zabiera nas prosto na front. W „Moim drogim Théo" zwraca się do swojego syna. Dokumentując żołnierską codzienność - spartańskie warunki, interakcje między towarzyszami broni, niepewność jutra - opowiada o rodzicielskim oddaniu i tęsknocie za dzieckiem. Gotowość do poświęcenia własnego życia w imię lepszej przyszłości dla niego to w jej ujęciu wyraz macierzyńskiej miłości.
O rozłące z najbliższymi opowiadają też Najiba Noori i Farahnaz Sharifi. Pierwszą z nich - afgańską dziennikarkę – poznajemy, gdy krótko po wycofaniu się Amerykanów z Afganistanu ląduje w Paryżu. Druga - irańska filmowczyni obchodząca urodziny w Międzynarodowy Dzień Kobiet - prezentuje kolekcję domowych archiwów porzuconych przez osoby opuszczające kraj po rewolucji islamskiej. „Podpisano, Hawa" i "Moja skradziona planeta" dają nam unikatową możliwość zajrzenia za kurtynę reżimów, które traktują kobiety jak obywatelki drugiej kategorii: nie tylko narzucają zasłanianie się chustą, ale też mnożą kolejne zakazy, wykluczając bohaterki z życia publicznego. To filmy przypominające o dwóch prawdach: żadne prawo nie zostaje dane na zawsze i nikt jeszcze nie wywalczył sobie praw, siedząc cicho w domu.
Osobą, która ani myśli milczeć, jest bohaterka „Coexistence, My Ass!" - Noam Shuster, aktywistka i komiczka, której rodzice zaszczepili radykalną ideę: Izraelczycy i Palestyńczycy mogą stworzyć wspólnotę. Mimo coraz bardziej napiętej sytuacji w regionie nie traci ona ducha. Wykorzystuje humor, by nagłaśniać nierówności i przybli- żać swoim słuchaczom demonizowaną przez media kulturę arabską. Podobnie jak Basel Adra i Yuval Abraham - zdobywcy m.in. OscaraR i Grand Prix: Nagrody Banku Millennium ubiegłorocznej edycji MDAG za „Nie chcemy innej ziemi" - reżyserka Amber Fares kończy swoją opowieść krótko po przeprowadzonych przez Hamas 7 października 2023 roku atakach. Czy marzenie o pokoju okaże się ponurym żartem?
Kobiety kontra system
Ziemia - tytułowa „Yintah" - to także przedmiot sporu między należącym do Pierwszych Narodów plemieniem Wet'suwet'en a kanadyjskim rządem. Gdy gra toczy się o warte miliardy dolarów inwestycje, politycy zapominają nie tylko o idei pojednania, ale też o ochronie przyrody i wyrokach sądu, które uznają prawo rdzennych mieszkańców do rozporządzania swoim terytorium. Na czele ruchu oporu stają dwie charyzmatyczne wojowniczki - Freda i Molly - znane również jako Howilhkat i Sleudo'. Idąc z nimi ramię w ramię, reżyserskie trio - Brenda Michell, Michael Toleda- no i Jennifer Wickham - demaskuje cynizm ludzi u władzy oraz pokazuje, że kolonialne praktyki wciąż mają się świetnie.
Nieustraszoną wojowniczką jest również ,,Patrice. Nieustraszona", tytułowa bohaterka filmu Teda Passona. Choć los nader chętnie rzuca jej pod nogi kłody, kobieta wytrwale dąży do celu. Dzięki pogodnemu usposobieniu znajduje siły, by stanąć w szranki z nawet tak wpływowym przeciwnikiem, jak amerykański urząd skarbowy. Z potężnym przeciwnikiem mierzą się też Sofia Bekatorou - mistrzyni olimpijska z Aten (2004) - i jej młodsza koleżanka Amalia Provelengiou, o których w „Pod wiatr" opowiada Vanya Turner. Głośny proces w sprawie nadużyć, jakich dopuścił się wobec nich wysoko postawiony członek Greckiej Federacji Żeglarskiej, wstrząsa społeczeństwem. Czy doprowadzi on do zmiany w myśleniu o osobach, które doświadczyły przemocy seksualnej?
Sky is the limit
Szklany sufit udaje się przebić Sally Ride - pierwszej Amerykance w przestrzeni kosmicznej. „Sally” Cristiny Conatantini to jednak nie tylko kronika spektakularnych sukcesów tytułowej bohaterki. Reżyserka dużo miejsca poświęca strachowi przed ostracyzmem, który przez lata zmuszał astronautkę do ukrywania własnej tożsamości i związku z ukochaną.
Tymczasem młode pokolenie odważnie deklaruje: „jestem feministką". Kierując kamerę na uczennice berlińskiej szkoły podstawowej i członkinie tytułowego hip-hopowego składu ,,Sisterqueens", reżyserka Clara Stella Hunem pokazuje zmiany, jakie już teraz zachodzą w społeczeństwie. Młode bohaterki mają wyraziste poglądy i nie obawiają się zabierać głosu. Z takim nastawieniem sky is the limit.
Ewelina Leszczyńska - krytyczka filmowa związana z portalem Filmweb.pl. Od dziecka marzyła, by ktoś płacił jej za oglądanie filmów, poszła więc na Uniwersytet Jagielloński, gdzie w 2015 roku ukończyła studia z zakresu filmoznawstwa i wiedzy o nowych mediach. Ogląda wszystko, ale im dziwniej, tym lepiej. Równą miłością co surrealistyczne odjazdy Davida Lyncha darzy produkcje Tromy i The Asylum. W kinie dokumentalnym ceni nieoczywiste historie, pozwalające spojrzeć na świat z nowej perspektywy.
