Blok 3. Queerowe doświadczenia ciała

Blue

Film ukazuje stan świadomości chorego na AIDS, zbliżającego się do śmierci Dereka Jarmana. Obraz zredukowany został w warstwie wizualnej do błękitnego kadru, będącego zarówno metaforą wirusa HIV jak i oddaniem doświadczenia utraty wzroku przez reżysera. Zabieg ten stanowi także nawiązanie kolorem i formą do prac Yvesa Kleina z cyklu niebieskich monochromów. Wypełnienie kadru błękitem mogłoby świadczyć o odrzuceniu wartości reprezentacyjnych obrazu. „Blue” stanowi jednak przede wszystkim zaproszenie do wyjątkowego, cielesnego doświadczenia wizualnego, kształtowanego także przez narrację filmu.

„Ten eksperyment staje się niemal metakomentarzem do fenomenologicznego ujęcia filmu, co pokazują wypowiedzi samego Jarmana jako jednego z narratorów: „Błękit przekracza ludzkie granice. / W chaosie obrazów przedstawiam ci uniwersalny Błękit, Błękit – otwarte drzwi do duszy, nieskończoną możliwość stawania się namacalnym’” – pisze o filmie Marta Stańczyk. W tym ujęciu odbiór filmu przez widza może się opierać na „sensorycznej otwartości”, ucieleśnionym wymiarze kinowego doświadczenia.

Prowadzona zza kadru narracja zbudowana jest także z fragmentów dzienników, wspomnień, odczytywanych utworów literackich oraz odgłosów codzienności. W ścieżce dźwiękowej filmu słyszymy głosy Johna Quentina, Nigela Terry’ego, Tildy Swinton i samego Dereka Jarmana, którym towarzyszy muzyka Simona Fishera Turnera, Erica Satie oraz Briana Eno.

Źródła: 

Marta Stańczyk, „Filmowe sensorium. Teoria zmysłów i jej krytyczny potencjał”, Kraków 2024

Małgorzata Radkiewicz, „Oblicza kina queer”, Kraków 2014

Pensão Globo

Film ukazuje podróż osoby chorej na AIDS. Powstał na podstawie pamiętników Wolfganga Maxa Fausta, Herve’a Guiberta, Dereka Jarmana i Mike’a Hoolbooma, którego głos słyszymy w filmie. Mężczyzna staje w obliczu zbliżającej się śmierci. Wyrusza w podróż, być może ostatnią, i udaje się do Pensão Globo w Lizbonie. Następnie podejmuje wędrówkę po mieście bez określonego celu. Film opisuje życie w fazie przejściowej.

Film jest prezentowany w ramach projektu Kino jako laboratorium V współfinansowanego przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.